Reis naar het verleden

“Oh ja, er is nog iets”, zei de persoon die me opbelde. “We maken een video van het evenement en willen dat jij die video presenteert.” Een spannende uitdaging, wat moest ik zeggen? “Vertel wat over de historie van de 3300 en de XF en de zaken die ze gemeen hebben.” Welnu, het zijn allebei perfecte voorbeelden van de wijze waarop DAF luistert naar de wensen van bestuurders en transportbedrijven – om daar vervolgens op in te spelen.

Zo vertelde ik eerst een inleidend verhaal bij de twee vrachtwagens, waarna ik achter het stuur van de 3300 plaatsnam voor een rijverslag van de klassieker. En, in hoeverre wijkt een DAF 3300 af van een XF?

Om eerlijk te zijn verschillen de twee vrachtwagens als dag en nacht van elkaar, maar dat zal geen verbazing wekken. De XF is het resultaat van drie decennia constante productontwikkeling. Het is de beste XF die DAF ooit bouwde. Hij is milieuvriendelijk, stil, krachtig, zuinig, comfortabel en ruim… hij rijdt zoals een zware trekker uit de 21e eeuw zou moeten rijden. Maar dat zeiden journalisten waarschijnlijk ook bij de introductie van de 3300 in 1982, en twee jaar later toen men in Eindhoven – waar DAF zetelt - de baanbrekende SpaceCab en de ATi-motoren introduceerde.

De nieuwe XF laat zien welke stappen er zijn gezet in de afgelopen 37 jaar. Als je plaatsneemt in een Super Space Cab met het luxueuze optiepakket ‘Exclusive Line’, blijft er niets meer te wensen over. Zijn ergonomische dashboard en de logische indeling van de bedieningselementen zorgen ervoor dat alles binnen handbereik ligt, terwijl de PACCAR MX-13 530 motor en de automatischeTraXon- transmissie met 12 versnellingen ervoor zorgen
dat de 44-tonner moeiteloos rijdt – zelfs op de meest uitdagende Schotse landweggetjes.

Maar hoe rijdt de 3300? Nou, dat is toch wel een wereld van verschil. Neem plaats in de fameuze Space Cab en je gaat terug naar een tijd waarin comfort voor de bestuurder eindelijk prioriteit kreeg in de vrachtwagenindustrie.

Ik neem plaats op de kenmerkende ‘low-back’ stoel zonder hoofdsteun en ga op zoek naar de hendel voor de stuurwielverstelling, maar ik zoek tevergeefs. Indertijd moesten bestuurders zich aanpassen aan de vrachtwagen in plaats van andersom, zoals tegenwoordig. Ik moet me ook ver uitrekken om de wat lomp ogende schuiven voor de verwarming en de ventilatie in het spartaans ogende dashboard te kunnen bedienen – dat proces wordt niet eenvoudiger gemaakt door het feit dat ik een strak zittende gordel zonder oprolmechanisme om heb. En dan is er nog de ouderwetse parkeerrem op de afdekkap van de motor. Hoe het met de ergonomie is gesteld? Welke ergonomie?

De ‘kaalheid’ van de Space Cab verbaast me eveneens. Ja, er is genoeg ruimte voorhanden, maar afgezien van een paar open kasten op het voorpaneel is er maar weinig opbergruimte voorhanden en er zijn al helemaal geen opbergvakken aan de buitenzijde. Als je dat vergelijkt met de XF, dan wordt duidelijk hoe DAF qua ruimtebenutting in een zware trekker nog altijd de norm is.

En wat het rijden met de 3300 betreft: de cruise control is je rechtervoet en de ‘secundaire retarder’ is een met de hiel bediende uitlaatrem die een eenvoudige vlinderklep in de uitlaatpijp bedient. Als je de motor goed wilt laten presteren, moet je de 11,6 liter grote krachtbron toeren laten maken – het geel gekleurde gebied in de in het midden van het instrumentarium geplaatste toerenteller laat zien hoeveel toeren je ongeveer moet maken.

In de praktijk werkt het…. een beetje. Maar er is geen MX-motorrem voorhanden! Het is een tijdje geleden dat ik mijn linkervoet nodig had om een zware vrachtwagen te rijden. Gelukkig is het bedienen van de ZF Ecosplittransmissie met 16 versnellingen net als fietsen – je verleert het nooit. In tegenstelling tot de TraXon-bak in de XF is het schakelen in de 3300 ouderwets handwerk. Na twee uur lang de lange pook heen en weer te hebben bewogen, weet ik weer hoe het rijden met een vrachtwagen vroeger verliep. Het is een heel verschil met het rijden met de nieuwe XF, waarin je veel minder hard hoeft te werken om hem te besturen, je bent meer aan het monitoren of je bevelen goed worden uitgevoerd. Dat rijdt een stuk rustiger en het is minder vermoeiend.

Er is één ding dat niet is te missen aan boord van 3300… het hoge geluidsniveau. Zelfs als je zijn 530 pk MX-13 motor hard laat werken, is het fluisterstil aan boord van de Super Space Cab van de XF. Als je het gaspedaal diep intrapt in de 3300, stelt het ‘gegrom’ van de ATi-motor je trommelvliezen op de proef. Er is ook een hoop gebeurd op het gebied van de stuurinrichting, die bij de 3300 goed, maar niet geweldig is, en ook qua rijeigenschappen, hoewel we eerlijk gezegd hadden kunnen verwachten dat een trekker met stalen vering en een lichte belading wat ‘levendig’ is.

Na bijna drie uur met de 3300 Space Cab te hebben gereden, is de grote vraag natuurlijk of we nog steeds naar die goede oude tijd verlangen. Laten we zeggen dat de stappen die de industrie heeft gemaakt sinds de introductie van de 3300 in 1982 bizar groot zijn.

Is het nog altijd een vriendelijke vrachtwagen? Als je af en toe een plezierritje wil maken, zeker. Er is zeker ruimte voor nostalgie in de vrachtwagenwereld, maar als ik moet kiezen tussen een 3300 en een XF, dan zou ik, met alle respect voor de 3300, absoluut voor vooruitgang kiezen!